Al eerder is op deze site aandacht besteed aan de extra administratie die verplicht is bij bedrijven die mest scheiden. Het scheiden van drijfmest is een relatief eenvoudige en vaak toegepaste bewerking om met een beperkt volume, relatief veel fosfaat af te zetten en daarmee te voldoen aan de mestverwerkingsplicht. De mest wordt gescheiden in een dunne en een dikke fractie. De dikke (vaste) fosfaatrijke fractie wordt afgevoerd van het bedrijf en geëxporteerd.
Wat niet gebeurd of wellicht niet bekend is dat bij het scheiden van mest dit ook in de mestadministratie dient te worden geregistreerd. Deze verplichting vindt zijn grondslag in artikel 33 lid 3 van de Meststoffenwet. In dit artikel wordt gesteld dat:
‘Indien op een bedrijf dierlijke meststoffen worden behandeld, bevat de administratie tevens gegevens over:
- a. de methode van behandeling;
- b. de hoeveelheid behandelde dierlijke meststoffen;
- c. de hoeveelheid, de aard en de samenstelling van de tezamen met de dierlijke meststoffen behandelde stoffen;
- d. de hoeveelheid en de samenstelling van de eindproducten van de behandeling.‘
Op zich is de boete op het niet voldoen aan deze verplichting niet dramatisch hoog. Vaak wordt volstaan met een waarschuwing of wordt een boete van 300 euro opgelegd. Toch kunnen de gevolgen van het niet volledig voorradig hebben van een administratie met betrekking tot het scheiden van de mest meer ingrijpend zijn dan alleen dit bedrag: Klopt de balans tussen de aangevoerde mest en de som van de scheidingsproducten? Klopt de balans tussen de hoeveelheid fosfaat en stikstof die de scheider in gaat en die in de scheidingsproducten wordt teruggevonden. Met andere woorden kunnen de gehalten in de scheidingsproducten aannemelijk worden gemaakt uit de ingaande mest en de scheidingsrendementen. Is hierover niets of alleen de gehalten in de dikke fractie bekend, dan zal bij een controle door het bevoegde gezag zelf een berekening worden opgesteld en vaak valt die ongunstig uit voor de betrokken veehouder, waardoor de gegevens van met name de (afgevoerde) dikke fractie in twijfel worden getrokken. Zeker bij hogere gehalten in de afgevoerde dikke fractie worden de gehalten en daarmee de afvoer van deze dikke fractie ter discussie gesteld of zelfs geschrapt. Denk daarbij niet dat dit alleen het geval is bij uitschieters. Ook bij gehalten onder de forfaitaire gehalten wil het wel eens voorkomen dat men de gehalten niet aannemelijk acht. Aan de veehouder dan de taak om dit te weerleggen: een langdurig, frustrerend en moeizaam proces.
Daarom is het advies van mestboete.nl om naast de wettelijke verplichte administratie ook aanvullend enige gegevens te verzamelen: Een en ander onder het motto dat hoe meer gegevens worden verzameld en hoe beter en hoe meer overtuigend de correcte uitvoering van de mestscheiding kan worden onderbouwd, hoe beter. In de administratie zouden met betrekking tot mestscheiding dan ook tenminste de volgende gegevens moeten zijn opgenomen:
- Het type en model en de capaciteit van de mestscheider (eventueel te onderbouwen met een factuur bij inhuur van de scheider, inclusief betalingsbewijs);
- De datum van scheiding, het gedraaide aantal uren van de mestscheider en de ingeschatte hoeveelheid ingaande drijfmest;
- De ingeschatte hoeveelheid en de berekende samenstelling van de dunne en dikke fractie. Hierbij kan de samenstelling van de dunne fractie worden berekend uit de gegevens van de dikke fractie en de totale ingaande drijfmest. De dunne fractie kan uiteraard ook worden bemonsterd. Op deze manier weet u exact wat er in de dunne fractie zit. Dit is echter geen wettelijke verplichting en vaak zorgt berekening van de gehalten voor een betere aansluiting en een logischere balans. Bovendien geeft het extra zekerheid.
- Leg op een schetsje of tekening vast vanuit welke opslag de drijfmest kwam en in welke opslag de dunne fractie is teruggebracht of opgeslagen.
- In het geval van afvoer van dikke fractie: bewaar (indien van toepassing) nota’s van het laden van de dikke fractie of geef aan hoe en door wie dit is uitgevoerd.
Maak desnoods foto’s van het mestscheiden als ondersteunende stukken en bewaar het geheel in uw administratie. Het lijkt wellicht wat overdreven, maar het is geen uitzondering dat zonder een degelijke onderbouwing de afvoer van dikke fractie met gehalten die liggen onder de forfaitaire waarden worden afgekeurd, met alle gevolgen van dien. In dat kader geldt: overdreven registreren is nog altijd beter dan procederen.